Tuesday, June 14, 2011

De voorlopigheid van de geschiedenis ...

U en ik maken het niet meer mee, maar ... ik ben reuze benieuwd naar hoe men in de toekomst (pak 'm beet over tweehonderd jaar) op deze/onze tijd terugkijkt. Als u deze fascinatie met mij deelt ...

Archeoloog/historicus Ian Morris zoekt in zijn vuistdikke de 'Val van het Westen' naar patronen die de loop van de geschiedenis lijken te bepalen. Hij stapt daarmee in een traditie die teruggaat tot het wereldberoemde boek van Gibbon over de ondergang van het Romeinse rijk.

Morris zoekt met moderne middelen naar verklaringsmodellen en van daar uit naar verklaringen voor de vraag hoe het westen aan haar huidige dominante positie in de wereld komt en hoe dit verder gaat in de toekomst. Daartoe zet hij als rode draad de ontwikkeling van het oosten (China) tegenover die van het westen door in de wereldgeschiedenis.

Hij begint in de prehistorie gebruikmakend van ruwe data vanuit verschillende wetenschapsvelden, omgevormd tot een meetinstrument 'sociale ontwikkeling' en noemt dit toepasselijk 'kettingzaag kunst'. Net goed genoeg om een beeld neer te zetten met een redelijke mate van waarschijnlijkheid maar tevens slordig.

Na een inleiding over verschillende opvattingen neemt hij de wereldgeschiedenis van west en oost globaal chronologisch door. Vervolgens (via methodisch terugkijken) probeert hij tevens vooruit te kijken. Dat laatste is uiteraard speculatief en Morris is de eerste om dat toe te geven. Hij noemt in dit verband terecht de bekende SF auteur Asimov die de letterlijk en figuurlijk fantastische foundation trilogie schreef op basis van voorspelbaarheid van de toekomst wanneer men maar over voldoende statistische historische feiten beschikt: de psychohistorie.

Onder dit alles liggen andere vragen verborgen zoals of de mensheid in staat is iets te leren van haar geschiedenis, kunnen we de geschiedenis opvatten als een evolutionair proces?

B.Logger

No comments: